Her aracın aküsü kullanım ömrü dolduğunda işlevini yitirebilir. Bu rehber, akü arızalarının doğru şekilde teşhis edilmesi, aracın güvenle yeniden çalıştırılması ve tekrarını önlemek için alınması gereken teknik önlemleri adım adım açıklamaktadır.
Aküsü Bitmiş Araba Nasıl Çalıştırılır?
Başlangıç olarak, akü kaynaklı olabilecek işaretler gözlemlenmelidir. Eğer marş ağır dönüyor ya da sadece ‘tık’ sesi geliyorsa, farlar ve göstergeler de zayıf yanıyorsa muhtemelen akünüz bitmiştir. Akünüz bittiğinde en hızlı çözümlerden biri başka bir araçtan akü takviyesi yapmak, diğeri ise taşınabilir jump-starter cihazı kullanmaktır.
Manuel şanzımanlı araçlarda ‘iterek çalıştırma’ yöntemi yalnızca son çare olarak tercih edilmelidir. Otomatik şanzımanlı araçlarda uygulanamaz ve potansiyel mekanik arızalar nedeniyle genel olarak tavsiye edilmez.
Motor çalıştırıldıktan sonra gerçekleştirilen kısa mesafeli sürüşler, alternatörün aküye sınırlı düzeyde enerji geri kazandırmasını sağlar. Ancak bu yöntem aküyü tam kapasiteye ulaştırmaz; optimum şarj için uzun süreli kullanım veya harici şarj ünitesi gereklidir.
Akü Hangi Sebeplerden Dolayı Biter?
Akü ömrü, başlıca üç faktör tarafından belirlenir: sürücünün kullanım alışkanlıkları, aracın bulunduğu iklim koşulları ve şarj sisteminin performansı. Bu unsurlardaki olumsuzluklar, akünün kapasitesini zamanla azaltarak erken arızalara yol açabilir.
1-) Kullanım Alışkanlıklarından Kaynaklanan Sorunlar
Arabanızı genellikle kısa mesafelerde veya yoğun trafikte dur-kalk şeklinde kullanıyorsanız, alternatör aküyü tam şarj edemez. Bu da bir süre sonra akünün güç kaybetmesine yol açar. Arabanız uzun süre çalıştırılmadan beklerse, alarm ya da elektronik beyin gibi sistemler aküden azar azar enerji çekmeye devam eder. Zamanla bu da akünün bitmesine yol açar.
2-) İklim Koşullarından Kaynaklanan Sorunlar
Havanın aşırı sıcak ya da soğuk olması akünüzün gücünü düşürür. Özellikle eskiyen akülerde sülfatlaşma, marş basma gücünü zayıflatır. Buna ek olarak, iç lambayı açık unutmak, yanlış takılmış aksesuarlar ya da elektrik kaçakları da akünün boşalmasına yol açan en yaygın sebeplerden bazılarıdır.
3-) Şarj Sisteminden Kaynaklanan Sorunlar
Araçta yaşanan elektriksel sorunların kaynağı her zaman akü değildir. Şarj dinamosu (alternatör) veya voltaj regülatöründeki arıza, akünün yeterli enerji depolamasını engeller. Bu durumda motorun marş alma kapasitesi kaybolur ve araç çalışamaz.
Araçların Aküsünün Bittiği Nasıl Anlaşılır?
Sürücü kontağı çevirdiğinde marş motoru dönmüyor ve motor çalışmaya başlamıyorsa, bu durum aküdeki yetersiz voltaj veya marş sistemine enerji iletilmemesinden kaynaklanır. Gösterge panelindeki ışıkların zayıf yanması ve farların parlaklığının düşmesi, akünün zayıfladığını ya da tamamen bitmeye yaklaştığını gösterir.
Akü Lambası Neden Yanar?
Gösterge panelindeki akü uyarı lambasının yanması, aküde güç kaybından çok; şarj dinamosu (alternatör) veya voltaj regülatöründeki arızaların işareti olarak değerlendirilmelidir. Akü uyarı lambasının kontak çevrildiğinde yanması ve motor çalıştıktan sonra sönmesi, normal çalışma prosedürüdür. Bu durum alternatörün devreye girerek aküye enerji sağladığını gösterir.
Araç çalışır durumdayken akü ikaz lambasının sürekli yanması, şarj kayışındaki bir problem ya da alternatör/regülatör arızası gibi şarj sistemi kaynaklı hatalara işaret eder. Takviye ile akü kısa süreli devreye sokularak motor çalıştırılabilir; fakat şarj sisteminde (alternatör/regülatör) arıza mevcutsa, motor durdurulduğunda yeniden çalıştırılamama olasılığı yüksektir.
Akü Biterse Ne Olur?
Yetersiz akım nedeniyle marş motoru işlevini yerine getiremez; bu durumda krank mili dönmez ve motor ateşleme sürecine başlayamaz. Yetersiz voltaj, araç içi konfor ve kontrol sistemlerini doğrudan etkileyebilir. Bu durumda saat, radyo ve elektrikli cam modülleri fabrika ayarlarına döner; ayrıca bazı kontrol ünitelerinde düşük voltaj kaynaklı geçici arıza kodları kaydedilebilir.
Start-Stop donanımlı araçlarda, düşük akü voltajı sistemin devre dışı kalmasına neden olur. Bu durumun sık tekrarlanması, akünün kapasite kaybına uğramış olabileceğini ya da elektriksel kaçak akım veya şarj sistemi bileşenlerinde arıza bulunduğunu gösterebilir.
Aküsü Biten Araçlar Nasıl Yeniden Çalıştırılır?
Elinizde jump-starter varsa, aküyü çalıştırmanın en hızlı ve elektronik açıdan en güvenli yoludur. Alternatif olarak, başka bir araçtan kabloyla takviye de yapılabilir. Manuel şanzımanlı araçlarda iterek çalıştırma işlemi, motorun katalitik konvertörüne ve triger mekanizmasına aşırı yük bindirerek ciddi hasarlara yol açma riski taşır. Bu nedenle yalnızca acil durumlarda ve son seçenek olarak değerlendirilmelidir.
Akü Takviyesi Nasıl Yapılır? (Güvenlik Gereği Adım Adım)
- Takviye işlemine başlamadan önce her iki aracı da motorları kapalı şekilde konumlandırın; kabloların rahatça yetişebileceğinden emin olun.
- Kırmızı (+) kabloyu önce bitmiş akünün artı kutbuna takın. Sonra diğer ucunu sağlam (donör) akünün artı kutbuna bağlayın. Bu sırayla yapmak güvenlik açısından önemlidir.
- Şimdi sıra siyah (−) kabloda: Önce sağlam akünün eksi kutbuna takın, sonra diğer ucunu bitmiş akünün eksi kutbuna bağlayın. Böylece devre tamamlanır ve araç takviye için hazır hale gelir.
- Takviye işlemine başlamadan önce, güç sağlayan (donör) aracın motoru çalıştırılmalı ve yaklaşık 1–2 dakika rölanti devrinde çalışır durumda bırakılmalıdır. Bu, aküsü bitmiş aracın ilk akımı daha dengeli almasına yardımcı olur.
- Şimdi sıra geldi heyecanlı kısma: Kontağı çevirin ve aracınızı çalıştırmayı deneyin. Eğer bağlantıları doğru yaptıysanız motorun çalıştığını göreceksiniz.
- Eğer aracınız çalıştıysa sıra bağlantıları sökmekte. Güvenlik için kabloları ters sırayla çıkarın: İlk olarak bitik araçtaki şaseye bağlı siyah kabloyu, ardından donör aracın eksi (−) kablosunu, sonra donörün artı (+) kablosunu ve en son bitik akünün artı (+) kablosunu sökün.
- Aracınız çalışıyor olsa bile işinizi şansa bırakmayın. En kısa zamanda aküyü ve alternatörü kontrol ettirin; ihtiyaç varsa şarj ya da değişim yaptırın.
Not: Modern araçlarda BMS sistemi olduğu için, takviye sırasında jump-starter kullanmak en güvenli seçenektir. Kitapçığınızda gösterilen özel takviye noktalarını kullanırsanız, hem kendinizi hem de aracınızı olası arızalardan korumuş olursunuz.
Antalya’da Yolda Mı Kaldınız? 7/24 Akü Takviye ve Yol Yardım Hizmeti
Akünüz zayıfladığında araç size küçük ipuçları verir: farlar sönükleşir, marş zor döner ya da sadece 'tık' sesi duyarsınız. Yanlış gerçekleştirilen takviye işlemi, motor kontrol ünitesi (ECU) başta olmak üzere sigorta kutusu ve diğer elektronik modüllerde arızalara yol açabilir. Bu nedenle kutupların doğru bağlanması, üretici onaylı ekipman kullanılması ve voltajın stabil tutulması kritik bir zorunluluktur. Takviye sonrası, akünün kapasitesi ve şarj sistemi kontrol edilmeli; sonuçlara göre akü yeniden şarj edilmeli veya değiştirilmelidir. Böylece sorun kalıcı olarak giderilir.
Antalya’da akünüz biter ya da yolda kalırsanız, tek bir telefonla en yakın yol yardım ekibimiz hızla yanınıza gelir; sertifikalı personelimiz güvenle aracınıza müdahale eder. Aracınız, uygun bağlantı ve stabil voltaj değerleriyle yerinde çalıştırılır. Çalışma sağlanamazsa, oto kurtarma veya oto çekici hizmetimizle araç, belirttiğiniz servise güvenli şekilde nakledilir. Sürecin her aşamasında sizi bilgilendiriyor ve ücret konusunda en baştan netlik sağlıyoruz. Antalya’nın her bölgesinde, 7/24 hızlı ve güvenilir oto kurtarma ve çekici hizmet veriyoruz.
Konu İle Alakalı Sıkça Sorulan Sorular
Akü kendi kendine şarj olmaz. İçinde enerji depolama özelliği bulunsa da bu enerji zamanla tükenir ve dışarıdan beslenmedikçe tekrar dolmaz. Şarj işlemi yalnızca motor çalıştığında alternatörün ürettiği elektrikle veya harici bir şarj cihazı ile mümkündür.
Araç uzun süre kullanılmazsa akü yavaşça boşalmaya devam eder; bu yüzden bakım amaçlı şarj yapılmazsa bir süre sonra marş basamayacak hâle gelir.
Ortalama 3–5 yıl arasında değişir. Sıcak/soğuk iklim, kullanım alışkanlıkları ve aracın elektrik sistemi ömrü doğrudan etkiler.
Evet, akü bitse bile genellikle şarj edilip yeniden kullanılabilir. Ancak akü eskidiyse veya kapasitesi ciddi şekilde düşmüşse, şarj olsa bile yeterli güç depolayamaz ve kısa sürede tekrar boşalır. Bu durumda çözüm, aküyü yenisiyle değiştirmektir.
Akünün ömrünü korumak için farları ve iç aydınlatmaları araçtan inerken mutlaka kapatın. Aracınızı haftalarca çalıştırmadan bırakmayın; en azından haftada bir kez motoru çalıştırıp kısa bir tur atın.
Ayrıca, elektrik kaçağı riskine karşı düzenli bakım yaptırın ve akünün bağlantı noktalarının temiz, sıkı ve korozyonsuz olmasına özen gösterin.
Akü sorunları dört mevsimde de yaşanabilir ancak en sık kış aylarında görülür. Çünkü soğuk havalarda akünün marş gücü belirgin şekilde düşer, motorun çalışması için daha yüksek enerji gerekir.
Yaz aylarında ise aşırı sıcak, akünün içindeki sıvının buharlaşmasına ve kimyasal yapının zorlanmasına yol açar. Bu nedenle kışın marş basmama, yazın ise ömrün kısalması daha yaygındır.
Hayır. İterek çalıştırma yöntemi otomatik şanzımanlı araçlarda kesinlikle uygulanmaz. Bu yöntem sadece manuel araçlarda, o da son çare olarak kullanılabilir. Otomatik vitesli araçlarda denendiğinde, şanzıman ve motor bileşenlerinde ciddi mekanik hasarlara yol açabilir.
En güvenli yöntem jump-starter cihazı kullanmaktır. Eğer yoksa, aküsü dolu başka bir araçtan akü takviyesi yapılabilir. Manuel vitesli araçlarda iterek çalıştırma sadece son çare olarak kullanılmalı; otomatik araçlarda kesinlikle uygulanmamalıdır.
Akü zayıfladığında Start-Stop sistemi devre dışı kalır. Eğer bu durum sık sık oluyorsa akü ömrünü doldurmuş olabilir veya elektrik kaçağı/şarj sorunu yaşanıyor olabilir.
Evet. Akü bittiğinde motor çalışmaz çünkü marş için gerekli elektrik akımı sağlanamaz. Ayrıca farlar, radyo, saat gibi elektronik sistemler de ya hiç çalışmaz ya da sıfırlanır.
Motor çalışır durumdayken akü ikaz lambası sönmüyorsa, bu genellikle şarj sisteminde bir sorun olduğu anlamına gelir.
- Alternatör kayışı: Kopmuş ya da gevşemiş olabilir. Bu durumda alternatör aküyü şarj edemez.
- Regülatör arızası: Voltaj regülatörü doğru akım sağlayamaz ve akü yeterli şarjı alamaz.
- Alternatör arızası: Alternatörün kömürleri veya iç devresi arızalı olabilir.
👉 Bu durumda araç sadece mevcut aküde kalan enerjiyle çalışmaya devam eder. Akü tamamen boşaldığında motor durur ve araç yeniden çalışmaz.
Akü ikaz lambası, yaygın olarak akü kapasite düşüklüğü ile ilişkilendirilse de, teknik olarak çoğunlukla alternatör arızası, voltaj regülatörü problemi veya şarj devresindeki kesintileri gösterir.
Akü bitmesi, kontağın çevrilmesine rağmen marş motorunun dönmemesi, farların ve gösterge paneli aydınlatmalarının düşük parlaklıkta yanması ile anlaşılır. Kesin teşhis için multimetre ile ölçüm yapılmalı; 12,6 V normal kabul edilirken, 12,2 V ve altı akü zayıflığını gösterir.
Akü arızalarının başlıca nedenleri arasında kısa mesafeli kullanım, aracın uzun süre çalıştırılmaması, elektriksel kaçaklar, far veya iç aydınlatmanın açık bırakılması, düşük sıcaklıkların kimyasal kapasiteyi azaltması ve alternatör arızaları yer alır.
Öncelikle sakin kalarak akü arızasını doğrulamak gerekir. Farların sönük yanması, marş motorunun düşük devirle dönmesi veya yalnızca 'tık' sesi duyulması, akünün bitmiş ya da kapasitesinin düşmüş olduğunun tipik göstergeleridir.
Bu durumda, en güvenilir çözüm jump-starter veya uygun kablolarla yapılan akü takviyesidir.
